De tariefoverzichten op voorgaande pagina's beperken zich tot één van de decentrale overheidslagen. We geven in de volgende kaarten ook een beeld wat in totaal wordt betaald aan gemeente, provincie en waterschap.

Zo n totaalbeeld is de som van de bedragen die huishoudens jaarlijks aan de verschillende decentrale overheidslagen moeten betalen, puur omdat zij ergens wonen en een auto bezitten. Een dergelijk totaalbeeld schetsen blijkt echter complex. Simpelweg sommeren blijkt niet mogelijk. Dat komt door de waterschappen.

Allereerst vallen waterschapsgrenzen niet altijd samen met grenzen van provincies en gemeenten. Binnen circa 60 gemeenten zijn twee, soms zelfs drie waterschappen actief en betalen huishoudens dus verschillende tarieven afhankelijk van waar zij precies wonen. In deze gevallen kan per gemeente wel een (naar inwonertal) gewogen tarief worden berekend.

Een tweede complicatie is dat waterschappen tarieven voor eigenaren van gebouwen en grond kunnen differentiëren. Het tarief hangt af van de ligging binnen het waterschap. Voor 2009 was dit zelfs verplicht als het belang dat eigenaren bij het waterschapswerk hebben van plek tot plek verschilde. Ieder waterschap stelde hierbij zelf de mate van differentiatie vast. Dit kon er toe leiden dat belastingbetalers in lager gelegen gebied meer betaalden, omdat het waterschap voor hen wel en voor de rest van het gebied geen water weg hoefde te pompen. Sinds de wet Modernisering Waterschapsbestel (2009) is tariefdifferentiatie niet langer verplicht en is wettelijk vastgelegd wanneer tariefdifferentiatie kan worden toegepast en wat de maximale differentiatie is. In 2016 passen 10 waterschappen (45 procent) tariefdifferentiatie toe voor eigenaren van gebouwen. In alle gevallen betalen huiseigenaren in buitendijksgebied een lager tarief dan eigenaren in de rest van het gebied. In deze gevallen kan een gewogen gemiddelde tarief worden berekend.

Mutatie decentrale lasten eigenaar-bewoners

In 22 gemeenten betalen huishoudens met een koopwoning in 2019 een lager bedrag dan in 2018. De daling is met 19,4 procent het sterkst in de voormalige gemeente Haarlemmerliede c.a. (nu deel van Haarlemmermeer). In Haarlemmerliede c.a. waren alle gemeentelijke woonlasten (ozb, afvalstoffenheffing en rioolheffing) hoger dan bij fusiepartner Haarlemmermeer. Omdat alle tarieven vanaf 2019 geharmoniseerd zijn betalen inwoners van Haarlemmerliede c.a. gemiddeld een lager bedrag in 2019.

De decentrale lasten voor eigenaar-bewoners stijgen het sterkst in de voormalige gemeente gemeente Giessenlanden (nu deel van de gemeente Molenlanden) en in Bloemendaal. Zij zijn 11,7 procent meer kwijt. In Bloemendaal stijgt het ozb-tarief voor woningen 24 procent (gecorrigeerd voor de ontwikkeling van de woz-waarde). De stijging is onder meer nodig omdat de gemeente de precariobelasting op ondergrondse leidingen afschaft. De stijging van de waterschapslasten is in Bloemendaal beperkt. De stijging in de voormalige gemeente Giessenlanden komt vooral doordat de gemeente in 2018 een korting van 100 euro uitkeerde op de gemeentelijke belastingaanslag. In 2019 is deze korting vervallen.