20 november 2014
Nu in 2015 drie grote decentralisaties van voorzieningen naar gemeenten op stapel staan, zijn ervaringen met eerdere decentralisaties in het sociale domein relevant. COELO onderzocht de decentralisatie van de WMO. De uitkomsten worden vandaag gepubliceerd in ESB.
Het aantal cliënten per inwoner dat huishoudelijke hulp ontvangt blijkt sterk te verschillen tussen gemeenten. Die verschillen laten zich slechts ten dele verklaren door aan de hulpbehoefte gerelateerde bevolkingskenmerken. Gemeentelijk beleid en uitvoering blijken een grote invloed te hebben op het aantal mensen dat wordt geholpen. De verdeelmodellen voor de rijksuitkeringen waarmee gemeenten de gedecentraliseerde taken bekostigen houden daar geen rekening mee. Dat kan ertoe leiden dat royale gemeenten onbedoeld worden beloond met relatief hoge uitkeringen en sobere gemeenten met relatief lage uitkeringen.
Schaalvoordelen bij de programma-uitgaven van de WMO blijken vrijwel afwezig. Wel is sprake van schaalvoordelen bij de gemeentelijke uitvoeringskosten. Maar omdat die kosten slechts een klein deel van de totale WMO-uitgaven uitmaken, blijven de potentiële kostenvoordelen van schaalvergroting beperkt tot enkele procenten van de totale kosten.